blüh(n)en sw.(st.): 1.a. blühen (v. den Reben) Sachs. 01, Sachs. 04, SaalUnst. 01, SaalUnst. 03, SaalUnst. 05, Ahr 02, Ahr 03, Mittrh. 01, Mittrh. 02, Mittrh. 03, Mittrh. 04, Mittrh. 05, Mittrh. 06, Mittrh. 07, Mittrh. 09, MoSaRu. 01, MoSaRu. 03, MoSaRu. 04, MoSaRu. 05, MoSaRu. 07, MoSaRu. 08, MoSaRu. 09, MoSaRu. 10, MoSaRu. 11, MoSaRu. 12, MoSaRu. 13, MoSaRu. 14, MoSaRu. 16, MoSaRu. 18, Nahe 01, Nahe 03, Nahe 04, Nahe 06, Nahe 07, Rheing. 01, Rheing. 03, Rheinh. 01, Rheinh. 02, Rheinh. 03, Rheinh. 04, Rheinh. 05, Rheinh. 06, Rheinh. 07, Rheinh. 10, Rheinh. 11, Rheinh. 12, Rheinh. 13, Rheinh. 14, Rheinh. 15, Pfalz 03, Pfalz 04, Pfalz 05, Pfalz 07, Pfalz 08, Pfalz 11, Pfalz 12, Pfalz 13, HessBg. 01, HessBg. 03, HessBg. 04, Frank. 01, Frank. 02, Frank. 04, Frank. 05, Frank. 06, Frank. 07, Frank. 11, Frank. 13, Frank. 15, Frank. 17, Regbg. 01, Württ. 02, Württ. 03, Württ. 04, Württ. 07, Württ. 08, Württ. 09, Württ. 11, Württ. 12, Württ. 13, Württ. 15, Württ. 17, Bad. 01, Bad. 02, Bad. 03, Bad. 04, Bad. 05, Bad. 07, Bad. 08, Bad. 09, Bad. 10, Bad. 11, Bad. 12, Bad. 16, Bad. 17, Bad. 18, Bad. 19, Bad. 21, Bad. 23, Bad. 26, Bad. 27, Bad. 29, Bad. 30, Bad. 34, Lux. 01, Lux. 02, Lux. 03, Lothr. 01, Lothr. 02, Lothr. 03, Els. 01, Els. 02, Els. 03, Els. 04, Els. 05, Els. 06, Els. 07, Els. 08, Els. 10, Els. 12, Els. 13, Els. 14, Els. 15, Els. 16, Els. 17, Bas. 02, Bas. 03, Aarg. 01, Aarg. 02, Aarg. 03, Aarg. 05, Schaffh. 01, Zür. 01, Zür. 02, Zür. 04, Thurg. 01, Thurg. 02, StGall. 02, StGall. 03, Graub. 02, Bern 01, Bern 02, Bern 03, Wall. 01, Wall. 03, Wall. 04, Liecht. 01, STir. 02, STir. 07, STir. 08, STir. 10, STir. 12, Tir. 01, NÖ 04, NÖ 05, NÖ 06, NÖ 08, NÖ 09, NÖ 11, NÖ 13, NÖ 14, NÖ 19, Burgl. 01, Burgl. 02, Burgl. 04, Burgl. 06, Burgl. 09, Burgl. 10, Burgl. 11, Steir. 01, Steir. 02, Steir. 03, Steir. 06, Steir. 07, Steir. 08, Schles. 01, Tschech. 02, Tschech. 03, Tschech. 05, Tschech. 06, Tschech. 07, Tschech. 08, Tschech. 09, Tschech. 10, Tschech. 11, Tschech. 12, Slowak. 01, Slowak. 02, Vas 01, Sopr. 02, Dunak. 01, Budap. 01, Mór 02, Balat. 01, Balat. 03, Szek. 01, Szek. 02, Szek. 03, Szek. 05, Mecse. 02, Mecse. 03, Drav. 03, Drav. 04, Gottsch. 02, Binnenl. 02, Wojwo. 02, Wojwo. 05, Wojwo. 07, Belgr. 01, Sathm. 03, Sathm. 04, RumBan. 01, RumBan. 04, RumBan. 06, RumBan. 07, RumBan. 09, RumBan. 12, RumBan. 13, Trans. 03, Trans. 04, Trans. 06, Trans. 08, Trans. 11, Trans. 12, Trans. 13, Trans. 15, Trans. 18, Trans. 20, Trans. 31, Trans. 35, Trans. 37, Trans. 39, Trans. 42, Trans. 43, Trans. 44, Trans. 45, Trans. 46, Dobr. 01, Dobr. 02, Ukr. 01, Ukr. 05, Ukr. 06, Ukr. 26, Ukr. 29, Ukr. 30, Ukr. 31, Ukr. 32, Ukr. 33, Ukr. 34, Russ. 01, Russ. 02, Russ. 04, Russ. 05, Georg. 01, Georg. 02, Aserb. 01, Aserb. 02, Aserb. 03, Mittrh. 05, MoSaRu. 18, Aarg. 05, Aarg. 05, StGall. 03, STir. 13, Mór 02, Balat. 01, Szek. 05, Szek. 07, Gottsch. 01, Sathm. 06, Trans. 35, Ukr. 30, Ukr. 31, Ukr. 34, Russ. 02.-  b. blühen (v. der Rebe bzw. v. Geschein), in Winzerregel, MoSaRu. 14, Pfalz 13, Frank. 11, Württ. 02, Bad. 34, Lothr. 02, Els. 14, Aarg. 01, Graub. 01, Graub. 02, NÖ 12, Mecse. 03, Gottsch. 01, Gottsch. 02, Trans. 37.-  c. blühen (v. Geschein), in Winzerregel zum Austrieb der Reben im Frühj., NÖ 04.-  d. das Geschein bezeichnend, Trans. 42.-  2. blühen (v. der „Bärenfackel"), in Winzerregel zur Rebblüte, Trans. 03. Formen: MoSaRu. 13 STir. 08, Tschech. 06, NÖ 04 Burgl. 09 Burgl. 11 Tschech. 05 Tschech. 07 Drav. 04, Tschech. 06, Burgl. 06 Slowak. 02 Trans. 45, Aserb. 01, SaalUnst. 01, Burgl. 02, Mecse. 03, MoSaRu. 09 Nahe 01 RumBan. 01, Wall. 01, NÖ 06, Tschech. 11, Tschech. 08, Steir. 02 Trans. 45 Georg. 02 Aserb. 01, Bad. 27 Els. 05 Els. 06 Bas. 02, Bad. 17 Bad. 27, STir. 10, Slowak. 01, Frank. 01, Trans. 20, Trans. 15, Trans. 13, Szek. 02, Zür. 02 Zür. 04 StGall. 03, Bad. 03, Ukr. 01, Bern 03, NÖ 11, Aarg. 05 Bern 03, Aarg. 03, Aarg. 01, Frank. 13, Bas. 03 Aarg. 01 Aarg. 02 Thurg. 01 Thurg. 02 Bern 01 Bern 02, Thurg. 02, Liecht. 01, Frank. 07, Wall. 04, Dobr. 02, Trans. 18 Trans. 37 Trans. 42 Trans. 43, Steir. 08, Steir. 08, Trans. 06 Trans. 08, Trans. 03 Trans. 04 Trans. 12, Trans. 35, Trans. 03 Trans. 31 Trans. 39 Trans. 46, Trans. 11, MoSaRu. 08 MoSaRu. 18, MoSaRu. 16 Lux. 01 Lux. 02, Dobr. 02, Württ. 17 Bad. 29, MoSaRu. 10, Württ. 17, Bad. 26, Lothr. 01, Ukr. 31, Ukr. 31, Regbg. 01, Steir. 06, Steir. 06, Lothr. 03 Els. 02 Ukr. 34 Russ. 05, MoSaRu. 05, Regbg. 01, Bad. 18, Bad. 19 Bad. 23, Bad. 19, MoSaRu. 04, Lothr. 01, Frank. 05, Mittrh. 05 Mittrh. 06 Mittrh. 07 MoSaRu. 07 MoSaRu. 11 Nahe 04 Nahe 07 Rheinh. 04 Rheinh. 05 Rheinh. 06 Rheinh. 11 Rheinh. 14 Rheinh. 15 Pfalz 03 Pfalz 04 Pfalz 12 HessBg. 03 HessBg. 04 Frank. 15 Württ. 07 Württ. 09 Bad. 04 Bad. 05 Bad. 07 Bad. 08 Bad. 10 Bad. 12 Bad. 34 Szek. 01 Szek. 03 Szek. 05 Mecse. 02 Mecse. 03 Binnenl. 02 Wojwo. 05 Sathm. 03 RumBan. 04 RumBan. 13 Dobr. 01 Ukr. 05 Russ. 04 Georg. 02, Württ. 09 Württ. 11 Georg. 02, MoSaRu. 12 Rheinh. 07 Pfalz 11 Lux. 03 Lothr. 02 NÖ 14 NÖ 19 Burgl. 04 Steir. 01 Steir. 03 Steir. 07 Schles. 01 Tschech. 09 Budap. 01 Gottsch. 02 Ukr. 05 Ukr. 29 Russ. 02, Tschech. 08, Bad. 34 Tschech. 09 Sathm. 03, Pfalz 13, Georg. 01, Ukr. 32, Balat. 03 Aserb. 03, Slowak. 01, Sopr. 02, SaalUnst. 05 Frank. 17 Bad. 10 Schles. 01 Russ. 02, Els. 15, Els. 13, Mittrh. 09 Nahe 03 Nahe 06 Rheing. 01 Rheing. 03 Rheinh. 01 Rheinh. 02 Rheinh. 03 Rheinh. 10 Rheinh. 12 Pfalz 05 Pfalz 07 Pfalz 08 HessBg. 01 Frank. 02 Württ. 03 Württ. 04 Württ. 08 Württ. 12 Württ. 13 Württ. 15 Bad. 09 Els. 01 Els. 03 Wojwo. 02 Sathm. 04 RumBan. 06 RumBan. 07 RumBan. 12 Ukr. 06 Ukr. 30 Ukr. 33, Württ. 15, Russ. 01, Sachs. 01 Sachs. 04 SaalUnst. 05 Rheinh. 13 Schles. 01 Tschech. 02 Tschech. 03 Drav. 03 Wojwo. 07 Belgr. 01, Württ. 08 Bad. 29 NÖ 13 NÖ 14 Tschech. 12 Sathm. 04, Bad. 11, Tir. 01, Bad. 16, Bad. 16, Bad. 17 Bad. 30 Els. 04 Els. 07 Els. 12 Els. 15 Els. 16, Wall. 03, Burgl. 10 Budap. 01, Tschech. 12 Balat. 01, Burgl. 10, Balat. 01 RumBan. 04 Aserb. 02 Aserb. 03, Württ. 02 Bad. 02, Rheing. 01 RumBan. 01 Ukr. 26, NÖ 05, Bad. 21 Els. 14 Els. 17, Els. 14, Els. 08 Els. 10, Bad. 17, NÖ 08 NÖ 09 Burgl. 01 Tschech. 10 Trans. 44, Aarg. 03, Ahr 03, StGall. 02, StGall. 02, Mittrh. 01 Mittrh. 02 MoSaRu. 01 Frank. 04 Bad. 01, Frank. 11, SaalUnst. 03 Frank. 11, Schaffh. 01 Graub. 02, Schaffh. 01, Frank. 06, STir. 10, Wall. 01, Szek. 03, Trans. 15 Trans. 20, Trans. 13, Els. 04, Szek. 02, Frank. 13, Trans. 37 Trans. 42 Trans. 43, Trans. 08, Trans. 03 Trans. 04 Trans. 06 Trans. 12 Trans. 31 Trans. 35 Trans. 46, Trans. 11, Mittrh. 04 MoSaRu. 16 Lothr. 01, Trans. 18, MoSaRu. 05 MoSaRu. 11, Els. 16, Pfalz 13, Ukr. 30, Rheinh. 03 Rheinh. 11 Pfalz 03 Pfalz 08 Pfalz 11 HessBg. 04 Bad. 12 Tschech. 03 RumBan. 13, Gottsch. 02, Mittrh. 05 Mittrh. 06 MoSaRu. 14 Nahe 07 Lothr. 02 Lothr. 03 Szek. 01 Mecse. 02 Binnenl. 02 Wojwo. 02 RumBan. 06 Dobr. 01 Ukr. 06 Russ. 04 Georg. 01, Els. 17, MoSaRu. 01, Els. 03 Els. 05, Ukr. 01, Frank. 07, Frank. 05 Bad. 05, Frank. 01, MoSaRu. 09 MoSaRu. 18, RumBan. 09, Els. 17, Wall. 04, Els. 10, Ukr. 05, Mór 02, Ukr. 31, Ukr. 34, Russ. 05, Ukr. 32 Ukr. 33, Ukr. 29, Ahr 02 Ahr 03, Mittrh. 01 Mittrh. 02, MoSaRu. 03, STir. 07, Gottsch. 02, MoSaRu. 03, Dunak. 01, STir. 12 Vas 01 Mór 02 RumBan. 09, STir. 08 Mór 02, Gottsch. 02, STir. 02, StGall. 02, Mittrh. 03, Steir. 02, Zür. 01, Zür. 01. Etym.: mhd. blüejen, ahd. bluoen, as. blian.- Abb.: König A. 2010, 302, Kart. 3; Rochaix u.a. 1977, 98, Abb. 2. Wortb.: ab-, auf-, aus-, falsch-, ver-. Redensarten/Winzerregeln: Am „Gehannestag" ('Johannistag') sollen sie blühen (Trans. 37). An Johanni sollten sie blühen (Bad. 34, Trans. 37). Blühen tun sie, wenn sie das 7. Blättlein haben (NÖ 12). Wenn sie 13 Blätter haben, fangen sie an zu blühen (Pfalz 13). Kiliani, was vormittags blüht, kommt noch hinein ins Fass, was nachmittags blüht, kommt nicht mehr hinein (Frank. 11). Was früh geblüht, ist schnell verblüht (MoSaRu. 14). Was vor Kiliani blüht, kommt hinein ins Fass (Frank. 13). Was vor Kiliani blüht, kommt ins Fass, was nach Kiliani blüht, kommt nicht mehr (ins Fass) (Frank. 03, Frank. 05). Wenn die Rebe blüht, sollte es mindestens 8 Tage schönes Wetter sein (Aarg. 01). Wenn die Reben blühen, geht man nicht in den Weingarten (Gottsch. 01, Gottsch. 02). Wenn die Reben blühen, soll man sie nicht stören (Graub. 02). Wenn der Weingarten blühen tut, „natt" ('dann') soll man nicht spritzen (Mecse. 03). Wenn sie blühen, darf nicht gespritzt werden (Frank. 11). Wenn sie blühen, ist 100 Tage nachher Herbst (Els. 14). So wie der Holler blüht, so blühen die Reben (Bad. 02). Wenn der Holler gut blüht, gibt's Wein (Nahe 01). Wenn der Holler blüht u. (die) Träubel blühen auch, dann kann man gute Blüte erwarten (Frank. 08). Wenn der Holler blüht, dann fangen die „Weimber" ('Weinbeeren') auch an zu blühen (Tschech. 10). Wie der Holunder blüht, so blühen auch die Trauben (Frank. 02, Rheinh. 11). Weinstock, der im Vollmond blüht, einst auch volle Beeren sieht (Württ. 02). Wenn (es) viel regnet, wenn sie blühen, dann gibt es nicht viel (Lothr. 02). Zu Johanni aus den Reben ('Weinberg') gehen u. die Trauben blühen lassen (Graub. 01). Lit.: AhdAsGl. 1, 436; AhdSchütz. 1989, 78; BadWB 1, 268; BayWB 1, 321; Becker M. 1979, 190; BWB 16, 1374; DWB 2, 154; Egli 1982, 41; ElsWB 2, 155; Gehl 1991, 73; Gehl 2003, 108; GottschWB 1, 1973; Harth 1991, 65; Kadel 1928, 13; Kisch 1905, 43; Kluge 2002, 134; Krückels 1965, 59; Lexer 1, 313; LexOIV 570; LothrWB 51, 1, 120; NSSWB 1, 1184; ObhessWB 1, 180; OrtWs. 1, 138; PfälzWB 1, 1029; RheinWB 1, 799; Round 1969/70, 10; SchlesWB 1, 138; SchwäbAtl. 16; SchwäbWB 1, 1219; Schweizer 1969, 8; SchweizWB 5, 52; Sebestyén 1978, 32; Senninger 1929, 64; ShessWB 1, 955; Sipos 1979, 84; SSWB 1, 654; Steffens 2006b, 82; Stingl R. 1977, 32; Stingl R. 1979, 78; Strobel 1972, 16; SuddWB 2, 462; ThWB 1, 843; Vierrath 1978, 64; VorarlWB 1, 393; WBÖ 3, 452; Weber W. 1949, 24; WKW 13/47. 14/53. 22/80. 108/599; Wolf B. 1972, 18.

Artikel wurde aus Cache gelesen